Obecny świat atakuje nas corocznie setkami nowych gier planszowych. Charakteryzują się one różnorodną tematyką i mechaniką. Dlatego nie dziwi fakt, że w wielu grach występują zasady zbliżone do tradycyjnego sposobu gry w domino, który polega na zestawianiu ze sobą identycznych połówek kamieni. Wśród nich istnieje parę abstrakcyjnych gier tak podobnych do domina, że teoretycy gier zaliczają je do grupy gier zwanych dominowymi, dominopodobnymi, dominopochodnymi albo (najzwyczajniej) dominami. Kamień klasycznego domina ma dwie końcówki (bieguny) ale jego młodsi dominowi bracia mogą mieć ich teoretycznie nieskończenie wiele. Jednak najbardziej przyjęły się kamienie o trzech, czterech lub sześciu bokach z oznaczeniami. Nazywane są one odpowiednio triminami, tetraminami i heksaminami. Warto zauważyć, że domino jest właściwie jedno a ilości kamieni w zestawie decyduje ilość motywów jakie występują w danym rodzaju domina. Rodzajów trimin, tetramin czy też heksamin może być kilka. Wynika to faktu, że cyfry na kamieniach mogą znajdować się albo na rogach albo przy bokach. Ponadto mogą różnić się miedzy sobą zasadami tworzenia kombinacji cyfr. Nie zapominajmy również o grach dominopodobnych, w których cyfry zastąpiono motywami graficznymi.
Trimino
Trimino to domino, w którym kamienie są trójkątnymi płytkami. Jedną z odmian tego typu domina jest gra sprzedawana od 1965 roku pod komercyjną nazwą Triominos. Komplet składa się z 56 trójkątnych płytek mających oznaczenia od 0 do 5 umieszczone na rogach kamieni. Również na rogach mają oznaczenia w postaci kropek płytki do gry Trioker. Komplet do tej gry składa się z 24 kamieni a rozgrywka prowadzona jest specjalnej heksagonalnej planszy. Nieco inną grą rozgrywaną trójkątnymi kafelkami na planszy jest Trimino. Każdy kamień do tej gry ma oznaczenia na bokach trójkąta (od zera do czterech oczek) a pełny zestaw składa się z 45 kamieni. Grający mają możliwość prowadzenia rozgrywki na wielu planszach o różnorodnych kształtach. Również trójkątne są płytki do gry Triles ale zamiast cyfr czy kropek mamy tam oznaczenia w postaci wijących się po kafelkach linii w dwóch kolorach.
od lewej: Trimino, Trioker, Triominos
Triles
Autorem tej gry jest Łukasz Rygało. Gra powstała w 2007 roku. Jest to gra dominopodobna przypominająca Tantrixa. Do gry używa się kompletu 52 trójkątnych płytek z liniami w dwóch kolorach na każdej z nich. Celem gry podobnie jak w dominie jest jak najszybsze pozbycie swoich kafelków. Próżno jednak szukać jej w sklepach (również internetowych). Jest to bowiem gra typu „print and play” czyli można w nią pograć (jak dotąd) za kompletną darmochę. Ze strony autora wystarczy pobrać plik z „kafelkami”, wydrukować, nakleić na karton i porozcinać. Potem należy zapoznać się z zasadami gry i można grać.
Mnie Triles podoba się z paru powodów. Przede wszystkim jest to bardzo dobry projekt polskiego autora. Proponowane zasady autorskie nie są jedynymi zasadami jakie można stosować. Sam autor wręcz zachęca do tworzenia własnych reguł uważając, że Triles to zestaw płytek, którymi można grać w gry o różnych zasadach. Jednocześnie ciężko zarzucić coś regułom autora. Są klarowne i spójne. Zrezygnowano w nich z klasycznej, zapisywanej punktacji na rzecz systemu dodatkowego dobierania płytek z talonu lub ich dodatkowego zgrywania w czasie swojej kolejki albo przekazywania przeciwnikowi. Elementy gry można wykonać samodzielnie i są to czynności manualne, z którymi poradzi sobie dziesięciolatek. Zachwyca mnie to, że wszystkie płytki zajmują przed rozcięciem tylko kartkę formatu A4. Dla mnie zaletą jest również to, że jest to gra dwuosobowa. Większość współczesnych planszówek przeznaczona jest dla 3 lub 4 graczy i źle funkcjonuje przy rozgrywce dwuosobowej. Jest to idealny gra typu filler, którą można odpalić wszędzie tam gdzie musimy czekać na cokolwiek a w zasięgu jest druga osoba chętna do rozgrywki. Zestaw płytek bez trudu można zabrać w podróż bo rozcięte elementy mieszczą się w pudełku wielkości paczki papierosów. W wersji z zalaminowanymi kafelkami otrzymamy grę prawie niezniszczalną. Jest to gra idealna dla tych, którzy nie lubią gier czysto strategicznych czyli w 100% „mózgożernych”. Losowy charakter rozgrywki zapewnia nam dobieranie w ciemno kafelek. Dzięki temu każda partia jest niepowtarzalna i stawia przed nami nowe wyzwania. Nie musimy martwić się teoriami debiutów czy otwarć.
Zachęcam do wypróbowania Triles. Jestem pełen podziwu dla jej autora, który w oparciu o pomysł wydawałoby się wyeksploatowany, przy zastosowaniu minimalnych jak na obecne czasy środków, stworzył fajną grę (a w zasadzie zestaw kamieni) na światowym poziomie. Dlatego zasysajcie dopóki jeszcze można i zanim nie znajdzie się ktoś chętny kto wyda Triles jak grę komercyjną, czego panu Łukaszowi serdecznie życzę.
od lewej: Triles w barwach autorskich, moja samoróbka, pełny zestaw płytek
Tetramino
Koncepcja dokładania pasujących do siebie kwadratowych kafelków jest podstawą mechaniki wielu współczesnych planszówek. W niektórych tworzona jest w ten sposób plansza do gry, po której potem gracze przemieszczają swoje pionki jak ma to miejsce w grach Dragon czy Carcassonne. Jedną z najciekawszych współczesnych gier o kwadratowych kafelkach jest gra Wilki i owce. Płytki w tej grze są dwustronne. Na większości z nich są owce (w czterech kolorach) otoczone zagrodami. Dodatkowo są płytki , na których pojawiają się lasy, wsie, a także wilki, myśliwi i pasterze. W wielkim uproszczeniu celem gracza jest ułożenie jak największego, zamkniętego pastwiska z owieczkami w swoim kolorze. Grę z całą pewnością można nazwać dominopochodną.
Tetraminem obrazkowym jest gra Square. Do gry potrzebny jest zestaw 35 kwadratowych płytek posiadających oznaczenia na swoich bokach. Są to oznaczenia graficzne w kształcie prostokąta, trójkąta, półkola oraz „mydła” (czyli bez oznaczenia). Jest to gra na punkty zdobywane w czasie kolejnych rozdań za utworzone z kafelek układy w kształcie prostokątów. Była wydana komercyjnie w Wielkiej Brytanii a w Polsce jej kompletny opis wraz z kafelkami zamieścił w „Przewodniku Gier” Lech Pijanowski.
Grą za pomocą kwadratowych kafelek typu „print and play” jest Tiles. Komplet do gry składa się z 45 kwadratowych płytek. Każda płytka jest podzielona na 4 trójkątne pola, które mogą być w trzech różnych kolorach. Dokładając płytkę gracz stara się utworzyć maksymalnie duże pole w swoim kolorze. Zyskała miano: Carcassonne dla ubogich.
od lewej: Wilki i owce, Square, Tiles
Komercyjnie wydane zostały dwie gry dominopodobne przeznaczone do pojedynków dla dwóch graczy, które łączy to, że każda posiada identyczne kamienie dla graczy. Trax ma kwadratowe lecz dwustronne kafelki: z jednej strony dwie linie krzyżują się a na drugiej mijają się łukami. Cel gry jest stworzenie linii łączącej krawędzie wskazanego obszaru gry lub zamknięcie pętli w swoim kolorze. Komplet składa się z 64 kamieni. W grze Palago używa się 48 sześciokątnych jednostronnych kamieni z identycznym dwubarwnym, symetrycznym wzorem. Gracz w swoim ruchu dokłada dwie płytki, które muszą się ze sobą stykać. Zwycięstwo przynosi utworzenie zamkniętego kształtu (z wyjątkiem koła) w swoim kolorze.
od lewej: Trax, Palago
Heksamino
Komercyjną grą o sześciokątnych kafelkach, które odniosło wielki sukces rynkowy, jest niewątpliwie Tantrix. Jest to logiczna gra, w której należy formować kolorowe linie i pętle. Komplet składa się z 56 płytek z trzema liniami na każdej z nich. Linia może być: czerwona, żółta, zielona lub niebieska. Każda płytka ma swój indywidualny numer i jest jedyna w swoim rodzaju. Posiada jedną wadę: jest dość droga.
Klasycznym dominem o sześciu bokach z oznaczeniami od 1 do 6 kropek jest gra wydana w 2004 pod nazwą Heximoes. Komplet składa się z 132 kamieni.
W 2007 roku została opublikowana gra o nazwie Holomino, której autorem jest Cameron Browne. W grze używa się płytek z trzema ramionami o bardzo ciekawym kształcie. Figurą wyjściową dla holominowego kafelka jest sześciokąt (zwany potocznie hexem). Jednak każdy kamień posiada tylko trzy oznaczone końcówki (od 1 do 6) podobnie jak w przypadku trimina. Komplet składa się z 40 płytek. Gracz otrzymuje punkty za utworzenie dziury pomiędzy kamieniami.
od lewej: Tantrix, Heximoes, Holomino
print&play
Dla mnie niewątpliwą zaletą gier dominowych jest to, że wiele z nich można wykonać samodzielnie. Kiedyś pomysłów na takie gry szukano w książkach takich autorów jak wspomniany już Lech Pijanowski. Obecnie znajdziemy jest bez trudu w internecie. Wiele gier dominowych to gry print and play. Ten angielskojęzyczny zwrot w dosłownym tłumaczeniu oznacza „drukuj i graj”. Nazywamy tak grę, której autor udostępnia darmowo w internecie czyli publikuje jej reguły wraz z wszystkimi potrzebnymi akcesoriami (plansza, karty, żetony itd.) na stronie domowej. W czasach spowolnienia gospodarczego oraz wszechogarniającego nas frugalizmu zachęcam do samodzielnego wykonywania takich gier.
do ściągnięcia:
Triles kafelki
Triles zasady po polsku
Triles English rules
Tiles – zasady i kafelki
Kuba Libre © 2009-2020
dominogranie 